Đến với Mai Châu ngoài việc nghỉ ngơi thư giãn du khách còn cảm nhận được một Mai Châu hiền hòa và hiếu khách, với nét văn hóa cộng đồng gần gũi đến mộc mạc ở đó du khách như tìm về được với bản làng với đời sống mang đậm chất chân quê. Mỗi ngôi nhà là một kiến tạo lâu đời, mỗi con người là một thực thể gắn bó đoàn kết từ đó tạo nên Mai Châu với bản Lác không lẫn vào đâu được. Mai Châu với nhiều món ăn đặc sản mà du khách không thể bỏ qua được khi đến tham quan nơi này:
1. Cơm lam
Hòa Bình nổi tiếng với loại gạo nương vô cùng thơm dẻo. Đó chính là bí quyết để tạo nên sức hấp dẫn từ món cơm lam này. Gạo nếp nương được ngâm qua một đêm cho mềm, trộn lẫn với cùi dừa thái sợi nhỏ, lèn thật chặt vào trong ống nứa, ống giang để khi chín cơm còn nguyên hình hạt gạo. Ống để làm cơm lam được cắt dài khoảng 30cm, nứa còn tươi và non để giữ được mùi thơm đặc trưng, hương vị. Khí nén gạo vào ống, người ta sẽ cho thêm một chút nước cốt dừa, sau đó nút ống lại bằng mía hoặc lá chuối tươi, rồi nướng trong khoảng 1 tiếng trên bếp củi, bốc mùi thơm nghĩa là cơm đã chín tới rồi. Lấy dao chẻ qua lớp vỏ cháy bên ngoài, rồi tách từng phần vỏ sao cho còn giữ được lớp màng lứa hay giang bao bọc những hạt cơm bên trong, bạn sẽ ngất ngây với mùi vị và hương thơm của đặc sản miền sơn cước.
2. Lợn Mán thui luộc
Lợn mán được nuôi thả tự nhiên, sau khi cắt tiết xong sẽ được đem thui vàng, thui đến đâu cạo sạch lông làm sạch đến đó, rồi đem rửa sạch. Người ta xẻ thịt lợn cho vào nồi luộc lửa liu riu cho đến khi vừa chín tới, thái thật mỏng, bày trên lá chuối. Thịt chấm với muối rang và hạt dổi nướng giã nhỏ trộn đều với nhau sẽ khiến bạn ngất ngây bởi vị ngọt của thịt và lớp da giòn béo ngậy, hòa quyện trong hương vị nồng của hạt dổi và vị đậm đà của muối rang.
3. Măng đắng
Măng đắng là đặc sản của vùng miền núi phía Bắc, măng mọc quanh năm nhưng mọc nhiều nhất vẫn là mùa mưa. Người ta có thể chế biến măng thành rất nhiều món ăn hấp dẫn tùy vào sở thích của từng người, có thể xào với mẻ, luộc, hầm, hay đặc biệt là nướng – đối với những người sành ăn uống. Chọn những mầm măng non mới nhú nướng cho đến khi quắt lại, bóc dần từng bẹ ra, chấm với hỗn hợp nước chấm gồm muối, ớt, lá tỏi và tỏi giã nhỏ, mắc khén, sẽ mang đến cho quý khách một trải nghiệm khó quên về hương vị.
4. Xôi nếp nương Mai Châu
Đó là loại gạo nếp nương nổi tiếng dẻo thơm, ngâm trong nước khoảng 4-5 tiếng và để ráo nước sẽ được bỏ vào xửng, đặt lên trên nồi đã bỏ vừa lượng nước, đậy kín rồi đun cách thủy. Khoảng 45 phút kiểm tra thấy hạt xôi chín dẻo là ăn được. Đây là món ăn được đồng bào nấu nhiều vào những dịp ngày lễ tết, ngày hội xuống đồng, mừng lúa mới.
5. Rượu Mai Hạ
Để nấu được một chén rượu Mai Hạ thơm nồng chỉ ngửi thấy đã say là cả một sự kì công – thứ rượu được nhà thơ Lò Cao Nhum đã có cảm nhận: “tổng hòa vị ngọt của mật ong vách đá, vị chua của măng ướp chum vò, vị cay của ghen và cả vị đắng rất tâm trạng của cô em chồng “phải lòng” chị dâu”… Thứ rượu ấn tượng này, ai mà đã có nhấp chén rồi là khó có thể quên được. Công thức của nó là các loại lá và củ quả làm men rượu đều do người Mai Hạ tự đi kiếm chứ không có hàng bán. Các thành phần sau khi kiếm sẽ được đem đi rửa sạch, phơi khô rồi giã nhỏ thành bột, trộn đều với bột gạo và bột sắn để thành men, nặn thành những phần ro như chiếc bánh bao xốp và nhẹ bỗng. Chã rượu được làm từ sắn củ sấy khô để lâu ngày trên gác bếp cho ra hết độc tố , đem giã vỡ đều nhỏ bằng hạt ngô, ngâm ở suối Mùn khoảng 3 ngày 3 đêm. Sắn hạt xới lên, trộn cùng vỏ trấu, bỏ vào nồi hông đồ chín rồi cho ra nia, trộn đều với men rồi ủ khô cho vào trong chum, phủ một lớp lá Bơ lương lên nắp rồi bịt kín lại. Chã càng ủ lâu thì rượu càng thơm ngon ngất ngây.
6. Đặc sản cá sông nướng
Cá sông Đà có rất nhiều loại cá khác nhau, những đặc trưng chung là thơm ngon giống nhau. Các loại cá như cá Lăng, Trắm, chép, cá nheo là những loại cá được chế biến thành rất nhiều món khác nhau như làm gỏi, rán, canh chua nhưng nướng vẫn là ngon nhất. Chọn những con cá tươi vừa tầm nướng, rửa sạch lấy que nhỏ xiên từ mồm cá xuống đuôi, tiếp đó lấy 2 thanh tre kẹp các con cá lại thành hàng rồi đem nướng trên than hoa. Khi nướng nhớ trở đều hai mặt cho chín đều nhau và không bị cháy. Sau khi nướng chín vừa cho thêm muối rắc lên rồi gói vào lá chuối mang đi đồ cá lên, khi cá được bỏ ra mùi thơm rất đặc biệt của các thứ như lá chuối, hương tre, vị mặn của muối làm ta khó quên
Trên đây chúng tôi giới thiệu một vài món đặc sản Mai Câu và còn nhiều món ngon khác nữa, nếu các bạn có dịp ghé lên Bản Lác Mai Châu thì ghé qua nhà sàn 88 bản Lác 2 để được thưởng thức nhé.
